- Necmiye Alpay şiir, öykü, roman türlerinde eleştiri metinleri kaleme almıştır. Hatta eleştiri üzerine de düşünür ve eleştirinin eleştirisini de yapar.
- Alpay, ele aldığı metne yönelik diğer değerlendirenlerden farklı bir yaklaşım geliştirememişse, eser karşısında okur olarak kalmayı yeğler.
- 1978 yılında katledilen eleştirmen Bedrettin Cömert eleştirisi ile Alpay eleştirisi arasında bir yol vardır. İkisi de yaşam ve yazını birbirinden kalın sınırlarla ayırmamış, bir metin olarak ele alınabilecek yaşamı, siyaseti cesaretle çözümlemeye çalışmışlardır.
- Necmiye Alpay eleştirisi ‘fetvacı’ değildir, değerlendirir, öneride bulunur.
- Necmiye Alpay bir dilcidir. Dilin yaşadığının da farkındadır. Yazanın dilde olup bitenlerden haberdar ve farkında olmasını, seçişlerini buna göre yapmasını arzular.
- Dengeli bir eleştiri anlayışı vardır. Dil eleştirisini de içerik eleştirisini de ihmal etmez. Günümüzde dil eleştirisi yapılamadığı için eleştiride dilci yönü öne çıkar.
- Necmiye Alpay eleştirisi sadece tekil eserler üzerinden işlemez. Türkçe Sorunları Kılavuzu isimli eserinde Türkiye’nin dil sorununu bir bütün olarak ele alır.
- Eleştiriden beklenen, neyin edebiyat olduğunu, neyin olmadığını da ayırabilmesidir. Necmiye Alpay, bu konuda da lafı dolandırmaz. Önce dikkati kendisine değil, gösterdiğine çeviren “araçsal söz”ü pencere camı benzetmesiyle açıklar. Ardından araçsal söz ve edebiyat farkını ortaya koyar: “Araçsal sözü, herhangi bir yitime uğramadan başka türlü de söyleyebiliyoruz. Edebiyatsa, yitime uğramaksızın başka türlü söylenemediği ölçüde edebiyat oluyor.”
- Necmiye Alpay barış insanı kimliğiyle sadece halklar arasındaki barış için çaba göstermez, aynı zamanda anadilleri için de barışı hayal eder.
Fotoğraf: Senem Sinem