Röportaj

Özneyi kaldırıp yüklemi üçüncü tekil/çoğul kişi yapmamızı baskılayan otorite. Her türlü otoriteyi reddediyorum. Ben deneyimden yanayım. Ben demeyi seviyorum. Empati ile ancak vızıldayabiliriz. Ben derken bağırırız. Ben bağırmaktan yanayım.

Bütün kitap bu içinde yaşadığımız, karanlığı giderek koyulaşan dünya ve Türkiye cehennemini anlatıyor. “Ölümsüz”ü tersten okumak gerek o yüzden, Cehennem’de ölümsüzleşen, çoktan öldüğü için ölemeyen, sonsuza kadar cehennemde kalacak ölülerdir söz konusu ettiğim kitapta, yaşam değil. Bu açıdan bir otopsi raporu gibi okunabilir.

Tarih ve toplumun yarattığı düzen şiire düşmandır. Şiirin savaşımı dille olduğu kadar, o dilin ete kemiğe büründüğü, Ece Ayhan’ın deyişiyle, “kötülük topluluğu”yladır da. Bu anlamda şiir aslında “kötülük topluluğu”na karşı bir iyilik aşısıdır.

Tunca Çaylant, geçtiğimiz aylarda Çevrimdışı İstanbul Uluslararası Şiir Festivali için İstanbul’a gelen İsveçli şair Anna Axfors ile şiire ve yazıya bakışı, İsveç edebiyatı ve Türkçe şiire dair fikirleri hakkında söyleşti.

Yeryüzünde en çok kitap okuyan bilirkişiler ve savcılar, Türkiyeli olanlardır. Onları takdir ediyor ve mantıklarına güveniyorum. En sevdikleri kitaplara, özellikle de uyumsuz, aykırı tipler üreten, bu tiplerin dünyasını, derinliğini vaaz eden kitaplara en ağır cezaları önerenler onlardır.

Kadının kendini sağaltmasının yolu, akla kadınsı bir alternatif geliştirmek ya da aklın kadınsılaştırılması değildir. Kadın, kendisine dayatılanlarla eril hafıza oluşturmayarak, oluşturulmasına âlet olmayarak ve o geniş vahayı, dişil alanı terk etmeyerek sağaltabilir kendini.

Oyun kavramı bir amaç, düzen, kural ve nihayeti imliyor, şiirlerimde bu söz konusu değil. Sadece oyunla gerçek arasındaki alegoriye benzer bir ilgi kurulabilir şiirlerim ve gerçeklik arasında. Oyundan ziyade “oynatma” ve “yerinden oynatma” bana daha yakın gibi. Özellikle dilin yeniden üretici karakterini düşündüğümde.

Gerçek ağır kokar. Koku, en etkili hatırlatıcıdır, onu belleğiniz dışında hiç bir yere kaydedemezsiniz. Artık susmakla, gizlemekle, kamufle etmekle hakikatlerden kurtulamayız.

Emek Bizim İstanbul Bizim inisiyatifinden Zeyno Pekünlü ve Enis Köstepen’le “Özgürleşen Seyirci: Emek Sineması Mücadelesi” belgeselini ve daha genel anlamda kent hareketleri, kamusallık ve kolektif sinema konularını konuştuk.